رئيس پژوهشكده حج و زيارت موانع تعامل و همكاري بين حوزه علميه قم و دانشگاه الازهر مصر را تشريح كرد

به گزارش خبرنگار مهر، چندي پيش آيت‌الله ناصر مكارم شيرازي در پاسخ به اظهارات دكتر احمد طيب رئيس دانشگاه الازهر در همايش مبارزه با تكفيري‌ها در مصر، نامه‌اي به وي نوشته و بر لزوم همكاري بين حوزه علميه قم و الازهر براي مقابله با تكفيري‌ها تاكيد كرد.

آيت‌الله مكارم شيرازي در يكي از ديدارهاي خود درباره پاسخ رئيس الازهر گفت: بعد از مدتي وي جواب نامه را داد و در آن نامه ابتدا بابت تاخير در پاسخ عذرخواهي كرده و گفته بود كه ما درگيري‌هايي در كشور داريم و به همين دليل تاخير افتاد و از سوي ديگر نيز تاكيد كرده بود كه ما آمادگي داريم در اين عرصه با شما نهايت همكاري را داشته باشيم و بايد دست به دست هم دهيم.

اين پاسخ شيخ احمد طيب گرچه اميدواري از تقويت تعامل حوزه علميه قم و دانشگاه الازهر را بيشتر كرده اما به اعتقاد حجت‌الاسلام سيدمهدي عليزاده موسوي رئيس پژوهشكده حج و زيارت كه دبيري كنگره جهاني جريان‌هاي افراطي و تكفيري را عهده‌دار بود، موانعي پيش روي همكاري اين دو نهاد ديني وجود دارد كه بايد با برنامه‌ريزي درست در اين مسير گام برداشت.

حجت‌الاسلام عليزاده موسوي در گفتگو با خبرنگار مهر ظرفيت برقراري تعامل الازهر با حوزه علميه قم را بالقوه دانست و اظهار كرد: الازهر به عنوان بزرگ‌ترين و معروف‌ترين مركز علمي اهل سنت در گذشته تعاملات خوبي با علماي شيعه داشته است.

ارتباط صميمي مرحوم آيت‌الله بروجردي با شيخ محمود شلتوت رئيس وقت دانشگاه الازهر، نمونه‌اي از تعامل سازنده بين علماي شيعه و اهل سنت بود كه حجت‌الاسلام عليزاده موسوي به آن اشاره كرد.

رئيس پژوهشكده حج و زيارت گفت: شيخ شلتوت در آن زمان فتوا داده كه پيروي از شيعه مانند پيروي از مذاهب اهل سنت جايز و سزاوار است، مسلمانان اين مطلب را بدانند و از عصبيت و طرفداري‌هاي بي‌جا و بدون حق و حمايت از مذهب معيني خودداري كنند. در آن زمان حتي كتاب‌هاي علماي شيعه در مصر چاپ شده، بنابراين در الازهر اين ظرفيت وجود دارد كه ارتباط عميق‌تري با حوزه علميه قم برقرار شود.

به گفته دبير كنگره جهاني جريان‌هاي افراطي و تكفيري، شيخ احمد طيب رئيس فعلي الازهر هم چندين بار مواضع سازنده‌اي داشته و حتي اعلام كرده كه تصميم دارد به عراق برود و پشت سر شيعيان نماز بخواند.

سفر علماي اهل سنت به ايران و قم به ويژه شيخ احمد محمود كريمه يكي از استادان برجسته فقه الازهر و شيخ الهلالي مفتي كانادا و تحصيلكرده الازهر از ديگر نشانه‌هاي ظرفيت تعاملي بين الازهر و حوزه علميه قم است كه رئيس پژوهشكده حج و زيارت به آن اشاره كرد.

اما در ميان شوق علماي اهل سنت به تعامل با علما و مراجع شيعي، موانعي در تقويت اين تعامل وجود دارد كه حجت‌الاسلام عليزاده موسوي به برخي از آنها اشاره كرد.

وي گفت: در مصر جريان‌هاي سلفي همچون حزب النور، الاصاله و الاصلاح وجود دارند كه به بهانه خطر گسترش انديشه شيعي در مصر به شدت با برقراري اين گونه تعامل‌ها مقابله مي‌كنند و متاسفانه اين تفكر در الازهر نفوذ كرده است.

حجت‌الاسلام عليزاده موسوي تاكيد كرد: گاهي در اين زمينه مواضعي گرفته مي‌شود، به عنوان مثال دو هفته پيش معاون الازهر موضع نامناسبي گرفته كه نشان مي‌دهد آنها تحت فشار هستند.

وي با اشاره به محدوديت‌هايي كه الازهر براي تعامل با حوزه‌هاي شيعي دارد، تصريح كرد: جريان السيسي ارتباط تنگاتنگي با عربستان سعودي دارد و دانشگاه الازهر به دليل دولتي‌بودن، مجبور است طبق سياست‌هاي دولت عمل كند، بنابراين دست آنها بسته است.

رئيس پژوهشكده حج و زيارت به نامه رئيس دانشگاه الازهر به آيت‌الله مكارم شيرازي اشاره كرد و گفت: با توجه به پاسخي كه رئيس دانشگاه الازهر به نامه آيت‌الله مكارم شيرازي داده اين برداشت مي‌شود كه نوعي علاقه به همكاري‌هاي بيشتر وجود دارد.

وي فضاي سياسي آشفته در مصر و درگيري علماي معتدل به جريان‌هاي سلفي و نفوذ عربستان در مصر را از موانع تقويت تعامل الازهر با حوزه‌هاي شيعي بيان كرد.

حجت‌الاسلام عليزاده گفت: عربستان به اين نتيجه رسيده كه اگر مي‌خواهد به جهان عرب سلطه پيدا كند، راهش تسلط بر الازهر است، بنابراين اگر تعامل علماي شيعي با علماي الازهر حساب‌شده برنامه‌ريزي شود و حوزه‌هاي علميه شيعي بتوانند با اين دانشگاه تعاملات سازنده داشته باشند بخش زيادي از مشكلات كه ريشه در اختلاف دارد برطرف مي‌شود.

وي با بيان اينكه علماي اهل سنت الازهر كنگره جهاني مقابله با خطر تكفيري و افراطي كه در قم برگزار شد را به شدت دنبال مي‌كردند، اظهار كرد: پس از اين كنگره، همايش ديگري در مصر برگزار شد و از ايران هم تعدادي به عنوان مهمان در اين همايش شركت كردند.

كنگره جهاني مقابله با خطر جريان‌هاي تكفيري و افراطي آذر ماه سال گذشته به رياست آيت‌الله مكارم شيرازي و دبيري علمي آيت‌الله سبحاني با حضور شخصيت‌ها و علماي ۸۰ كشور جهان در موسسه امام كاظم(ع) قم برگزار شد.

حجت‌الاسلام عليزاده موسوي كه دبير اجرايي اين كنگره بود هدف از برگزاري آن را نزديك كردن علماي شيعه و سني براي ايجاد اجماع عليه جريان‌هاي تكفيري ذكر كرد.

وي ادامه داد: اين براي نخستين بار در تاريخ شيعه بود كه دو مرجع تقليد مسئوليت اين كنگره را به عهده گرفته و اعلام كردند كه بالاترين ركن انديشه شيعي كه همان مرجعيت است حاضر است در كنار اهل سنت به مقابله با تكفيري‌ها بپردازند.

وي گفت: مقام معظم رهبري هم در تائيد اين كنگره رسما اعلام كردند كه مواضع نظام و جمهوري اسلامي هم همين كنگره است.

حجت‌الاسلام عليزاده موسوي معتقد است كه اين هوشياري دو مرجع تقليد (آيت الله مكارم شيرازي و آيت الله سبحاني) بوده كه بين تكفيري‌ها و اهل سنت تفكيك قائل شده و سعي كردند اجماعي از علماي اهل سنت و شيعه عليه افكار تكفيري ايجاد كنند.

به گفته وي چون ريشه جريان‌هاي تكفيري اعتقادي است، اجماع علماي اسلام مي‌تواند ريشه تكفيري‌گري را بخشكاند، و برخي از علمايي كه در اين كنگره شركت كرده بودند وقتي به كشورشان بازگشتند منشأ اثر واقع شدند.

وي ادامه داد: برخي علماي عربستان براي اينكه دامن خود را از تكفيري‌ها تطهير كنند، اقدام به برگزاري همايشي كردند اما همه مي‌دانند كه آتش تكفيري كه آنها برافروختند دامن خودشان را مي گيرد.

حجت‌الاسلام عليزاده موسوي برگزاري كنگره مقابله با تكفيري‌ها در مصر و تونس را از ديگر دستاوردهاي كنگره قم دانست و افزود: در عراق هم قرار است خرداد ماه همايشي برگزار شود.

به اعتقاد رئيس پژوهشكده حج و زيارت دعوت معاون بين‌الملل حوزه‌هاي علميه از اساتيد بزرگ الازهر و تشكيل كرسي‌هاي درس با حضور اين افراد در تقويت تعامل حوزه‌هاي علمي شيعي با الازهر تاثير زيادي دارد كه در كنار آن بايد زمينه اعزام علماي شيعي به الازهر نيز فراهم شود.