تحولات قربانی در حج از نگاه فقه و تاریخ؛ با تاکید بر وضع فعلی قربانی

نوشته علی شمس و محمدسعید نجاتی (عضو گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت)

دوفصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشنامه حج و زیارت، شماره 7، بهار و تابستان 1398.

در این پژوهش پس از ارائه سیری برای تحولات قربانی در حج در چهار دوره(دوره اول قربانی در منا و مصرف بهینه آن،دوره دوم ازدیاد تعداد حجاج و دفن و آتش زدن قربانی ، دوره سوم و قربانی درقربانگاه در وادی محسر ؛دوره چهارم قربانگاه نوین با طرح جدید قربانی) به فتاوای فقهای شیعه درهرمرحله با بیان مستند شرعی آن اشاره می‌شود وضمن بیان ادله در منا بودن قربانی، به حکم آن در شرایطی چون اتلاف قربانی در منا یا در خارج منا بودن کشتارگاه جدید و اقوال و استدلال های مربوط به آن پرداخته شده و در پایان قول به‌کفایت ذبح در حرم اختیارا پذیرفته‌شدهاست و براساس آن قربانی درکشتارگاه جدید که در معیصم وخارج منا و داخل حرم قرار دارد براساس ادله شرعی و به حکم اولی معتبر دانسته شده است. روش به کار گرفته شده برای پژوهش در این تحقیق روش تاریخی و فقهی‌است و ارائه جدید مراحل قربانی و بررسی وضع فعلی آن از نگاه فقه و تاریخ از نوآوری های این مقاله است.

کلیدواژه: قربانی، حج تمتع، منا، معیصم، مناسک منا