ارقم بن ابي‌ارقم

ارقم بن ابي‌ارقم قرشي، صحابي بلند مرتبه و والامقام پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} و از سابقين به اسلام است. در آغاز رسالت پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} ايمان آورد و چنان‌که مورّخان آورده‌اند، او سومين نفري است كه به پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} ايمان آورد.

ارقم بن ابي‌ارقم، علاقه‌اي فراوان و شديد به پيامبرخدا_{(صلی الله علیه و آله)} و ايماني عميق به رسالت آن حضرت داشت. از اين‌رو، مي‌كوشيد پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} را در خانه خويش مسكن دهد و مخفي نمايد.

عظمت خانه ارقم

خانه ارقم بن ابي‌ارقم به قدري در تاريخ شهرت يافت كه اين خانه، در دل تاريخ اسلامي، بخش مهم و اثرگذار از تاريخ اسلامي محسوب مي‌گردد. خانه ارقم، خانه‌اي است كه براي نخستين بار دعوت اسلامي در اين خانه آغاز گرديد و تبليغ دين در آن انجام شد و اثر مهمي بر دوره‌‌هاي بعدي تاريخ اسلامي نهاد.

پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} پس از آزاري كه از مشركان قريش ديدند، به گونه‌اي رسمي خانه ارقم بن ابي‌ارقم را محل عبادت و تبليغ قرار دادند؛ «رسول گرامي اسلام، خانه ارقم را محل عبادت قرار داد و در آنجا به تبليغ و پرستش پرداخت». [1]

مورخان مسلمان، خانه ارقم را بزرگ شمرده‌ و درباره آن تعظيم‌‌ها و تجليل‌‌ها نموده‌اند.

كانت دارُهُ عَلَی الصفا وهي الدار التي كان النبي_{(صلی الله علیه و آله)}، يجلس فيها في الإسلام و يدعوا إلی الإسلام في دار الأرقم، حتّی تكاملوا أربعين رجلاً، فخرجوا يجهرون بالدعوة
إلی الله.[2]

خانه او بالاي كوه صفا بود و آن، خانه‌اي بود كه پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} درآن خانه مي‌نشست و مردم را به اسلام دعوت مي‌كرد، تا به چهل تن رسيدند، سپس از آن خانه بيرون شده، به صورت علني به نشر دعوت اسلام اقدام نمودند.

ارقم بن ابي‌ارقم در جمع هجرت‌كنندگان به مدينه بود و در جنگ‌‌هاي بدر و اُحُد و بسياري ديگر از جنگ‌‌ها همگام با پيامبرخدا_{(صلی الله علیه و آله)} شركت داشت. پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} در منطقه زريق مدينه به وي خانه‌اي واگذار كردند و او در آن خانه ساكن شد.

در تاريخ آمده است كه ارقم بن ابي‌ارقم آماده مي‌شد تا به بيت المقدس برود. پس از آنكه آماده شد، به حضور پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} آمد تا با وي وداع كند.

فقال الرسول: ما يخرجك؟ أحاجة أم تجارة؟ قال: لا يا رسول الله، بأبي أنت و أمّي، ولكنّي أريد الصّلاة في بيت المقدس، فقال الرسول: صلاة في مسجدي هذا خير من ألف صلاة فيما سواه من المساجد إلاّ المسجد الحرام.[3]

پيامبرخدا_{(صلی الله علیه و آله)} فرمودند: چه چيز باعث شد كه از مدينه خارج شوي؟ آيا نيازي موجب شد يا براي تجارت مي‌روي؟ گفت: هيچ‌كدام، اي رسول خدا! لكن اراده كرده‌ام به سبب فضل بيت المقدس، در آنجا نماز بگزارم. پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} فرمود: يك نماز در مسجد من بهتر از هزار نماز در غير آن است، مگر مسجدالحرام. با سخن پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)}، ارقم ابن ابي‌ارقم از آهنگ خويش منصرف شد و در مدينه ماند.

پاسخ ارقم به دعوت الهي

ارقم، روزگاري آميخته با عزت و البته پس از پيامبر_{(صلی الله علیه و آله)} آميخته با رنج را سپري كرد و در سال ۵۵ هجرت در مدينه وفات يافت و در بقيع به خاك سپرده شد.

توفّی بالمدينة سنة خمس و خمسين و هو ابن خمس و ثمانين سنة، وصلّی عليه سعد بن أبي‌وقاص، ودفن بالبقيع.[4]

[ارقم بن ابي‌ارقم] در مدينه از دنيا رفت. در سال ۵۵ هجرت و در سن ٨۵ سالگي سعد بن ابي‌وقاص بر او نماز خواند و در بقيع مدفون گرديد.

[1]. فروغ ابديت، ص٢۴۶.

[2]. شواهد التنزيل، ص٢١۵.

[3]. بحارالانوار، ج٣٨، ص١۶۵.

[4]. تاريخ مدينة دمشق، ج۴، ص٣٢۵.