تسهیل در مناسک حج و عمره بانوان

در حج، فرصت یکسانی برای زنان و مردان فراهم ‌شده تا به یکی از بارزترین نمودهای بندگی و پرستش خدای تبارک‌ و تعالی و کرنش در برابر او توجه ویژه پیدا کنند و به استحکام‌بخشی پایه‌های توحید در عقیده و عمل بپردازند و یکسان و یکجا و یک‌زمان و یک‌صدا به عبادت خدای سبحان روی ‌آورند. اما با این ‌وجود، برخی از احکام حج و عمره به زنان اختصاص یافته و شارع مقدس در تشریع احکام و مناسک برای آنان، تخفیفاتی قائل شده و بدین طریق، انجام اعمال حج و عمره را برای آنان تسهیل نموده است.

تحقیق حاضر، درصدد برآمده است موارد و مصادیقی از احکام و مناسک حج و عمره را که شارع در انجام آنها برای بانوان تسهیل ايجاد نموده، از جهت فقهی مورد بررسی قرار دهد. گرچه احکام مربوط به مناسک حج بانوان در کتب فقهای شیعه مطرح شده است؛ ولی جمع‌آوری مصادیق خاصی از اين احکام که در آنها رویکرد تسهیلی شارع قابل ملاحظه باشد و بررسی فقهی اين احکام با در نظر گرفتن آرای فقیهان معاصر، اقتضا داشت چنین کتابی تأليف شود تا خوانندگان محترم را از مراجعه به منابع پراکنده دیگر بی‌نیاز کند؛ به‌گونه‌ای‌که در کنار طرح هر مسئله فقهی، استدلال‌ها و نقد و بررسی آن را از نظر بگذرانند و بتوانند صحیح‌ترین اقوال را در موارد اختلافی برگزینند. همچنین طرح این مباحث، سبب می‌شود زمینه برای اثبات رویکرد تسهیلی شارع در تشریع احکام حج برای بانوان فراهم شود؛ رویکردی که می‌تواند استنباطات فقیهان را در این عرصه جهت‌دهی نماید.

توجه به این نکته، ضروری است که برخی از احکام تشریع‌‌شده در فقه، بین زنان و مردان مشترک است؛ اما ازآنجاکه در نهایت، تسهیلی در ادای مناسک بانوان نیز محسوب می‌شود، قابل ‌بررسی فقهی است.

در کتاب پیش رو از باب مقدمه، ابتدا به توضیح مفاهیم کاربردی و مهم در این پژوهش پرداخته شده و سپس در سایر فصول، رویکرد تسهیلی شارع در تشریع احکام و مناسک حج و عمره در خصوص بانوان مورد گفت‌وگو قرار گرفته است.