ترجمه منظوم مناجات منظوم امام علی (ع) در کتابخانه کنگره آمریکا

معرف: احمه خامه‌یار

یکی از مناجات‌های شیوا و دلنشین منسوب به ائمه معصومین (ع)، مناجات منظوم امام علی (ع) است که با مطلع «لَکَ الحَمدُ یا ذَا المَجدَ وَالجُودِ وَالعُلی» آغاز می‌شود. این مناجات بارها به فارسی ترجمه شده که بخش قابل توجهی از آنها به صورت منظوم بوده است. نمونه‌های متعددی از این ترجمه‌های منظوم در لابه‌لای نسخه‌های خطی قابل شناسایی است که شماری از آنها در قالب نسخه‌های مستقل و گاه مرقّع‌های هنری زیبا تولید شده است.

از جمله نسخه‌های مستقل ترجمه منظوم فارسی مناجات منظوم امام علی (ع)، می‌توان به مرقّع شماره 15631 در کتابخانه مجلس شورای اسلامی، کتابت عبدالصمد گیلانی اشکوری در 1309ق و مرقّع شماره 17109 در همان کتابخانه اشاره کرد. همچنین می‌توان از ترجمه منظوم منسوب به حافظ شیرازی در ضمن نسخه خطی شماره 1617 در آکادمی علوم تاجیکستان یاد کرد.

اما یک نسخه مهم از این ترجمه‌ها که شاید قدیمی‌ترین نمونه شناخته شده از ترجمه‌های منظوم مناجات منظوم امیر مؤمنان (ع) باشد، مرقّع نفیسی است که در حال حاضر در کتابخانه کنگره آمریکا نگهداری می‌شود. این مرقّع شامل 15 قطعه و ابیات فارسی آن به خط نستعلیق کهن است. کاتب مرقّع نامی از خود و نیز تاریخ کتابت آن را به‌جا نگذاشته است؛ اما با توجه به شیوه خط و آرایه‌های نسخه، می‌توان آن را متعلق به سده نهم هجری دانست.

این نسخه هرچند از نظر هنری بسیار ارزشمند است، اما از نظر ادبی، شعر فارسی آن ضعیف و نااستوار است. متن کامل آن که پیش‌تر به اهتمام نگارنده این سطور بازخوانی شده، از طریق لینک زیر قابل رؤیت است:

http://www.salis110.ir/content-site/context/ArtMID/499/ArticleID/73/poem-1