برگزاری نشست مجازی «سیره علمی و عملی امام رضا(ع) در تعامل با پیروان ادیان و مذاهب»

در آستانه هفته وحدت نشست علمی «سیره علمی و عملی امام رضا (ع) در تعامل با پیروان ادیان و مذاهب اسلامی» درقالب وبینار توسط دفتر پژوهشکده حج و زیارت در خراسان رضوی روز یکشنبه 27 مهر ماه 1399 در فضای مجازی برگزار گردید.

در این نشست آقایان حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر زمانی، حجت‌الاسلام والمسلمین وطن‌دوست، دکتر نصیب‌الله عمراُف (پژوهشگر شافعی مذهب اهل تاجیکستان) حضور داشتند و به ارائه نظرات خود پرداختند.

حجت‌الاسلام زمانی پژوهشگر حوزه مذاهب اسلامی در این نشست به تبیین «شیوه امام رضا(ع) در گفت‌وگو با پیروان ادیان و مذاهب مختلف» پرداخت و عنوان کرد: گفتمان یک نوع انتقال دانش است و اگر گفتمان نبود انتقال دانش نیز صورت نمی‌گرفت.

وی با بیان اینکه از منظر قرآن کریم، گفتمان نقش کلیدی در انتقال دانش دارد، افزود: برای یک گفتمان احسن، گفتار و استماع، ضوابطی دارد که در صورت رعایت یک گفتمان خوب شکل می‌گیرد.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: امام رضا(ع) به عنوان بنیانگذار مکتب گفت‌وگوی مذاهب و ادیان شناخته می‌شوند؛ گرچه پیامبر اکرم(ص) آغازگر گفت‌وگوهای ادیانی بودند و هر کدام از ائمه اطهار(ع) نیز نقشی در این خصوص داشتند اما شرایط دوران زندگی امام رضا(ع) به گونه‌ای بود که از بیشترین ظرفیت گفت و گویی برخوردار بود و از همین رو طوس به پایگاه گفت‌وگو تبدیل شده بود.

وی با بیان اینکه در جامعه کنونی مناظره بین مذاهب وجود ندارد، خاطر نشان کرد: مناظرات به دو دسته تقسیم می‌شوند، نخست مناظره‌ای که در متون روایی و احادیث ائمه اطهار(ع) وجود دارد و به آن مناظره سازنده و گفتمان می‌گویند و مناظره دیگر، مناظره ویران‌گر است.

حجت‌الاسلام زمانی به شاخصه‌های این مناظرات اشاره کرد و گفت: در مناظره سازنده، هدف آشنایی با اندیشه‌های مذاهب است و نکات قوت طرف مقابل تایید و مورد احترام و تکریم قرار می‎گیرد اما در مناظره ویران‌گر غرض فقط محکوم کردن طرف مقابل است.

وی در ادامه به برخی از اصولی که امام رضا (ع) در مناظرات به کار می‌بردند، اشاره کرد و گفت: احترام و تکریم به شخصیت مخاطب، حفظ وحدت اسلامی، تاکید بر مشترکات مذاهب، استناد به منابع معتبر مورد قبول مخاطب، اجازه اندیشیدن و فکر کردن به مخاطب بدون هیچ توهین و افترا و... برخی از ویژگیهای مناظرات امام رضا(ع) با مذاهب است.

دکتر نصیب الله عمراُف نیز در این نشست، راهبرد حضرت رضا علیه السلام در گفتگو و مباحثات علمی را در سه محور ذیل قابل الگوبرداری دانست:

الف: دوری از تعصب، ب: محوریت قرآن در مباحث علمی، ج: تمسک به سنت نبوی

استاد جامعه المصطفی العالمیه اولین راهبرد در سیره رضوی را دوری از تعصب عنوان کردند. وی در این باره افزودند: دوری از تعصب در مباحثات علمی می تواند در جذب مخاطب و ایجاد حس همدلی و هم زیستی تاثیر بسزایی داشته باشد. ایشان تمرکز حضرت در گفتگوی با پیروان مذاهب را بر قرآن و سنت نبوی از دیگر ویژگی های سیره رضوی دانستند که می تواند در تکیه بر مشترکات موثر و سازنده باشد.

حجت الاسلام والمسلمین وطن دوست نیز با اشاره به آیاتی از قرآن مبنی بر کرامت ذاتی انسان در نظام آفرینش، پذیرش تکثر در اندیشه، پایبندی به اصول مشترک، استدلال به منابع پذیرفته شده نزد مخاطب را از اصول راهبردی سیره رضوی در تعامل و گفتگوی بین ادیان و مذاهب دانستند.

پوستر نشست