بازشناسی آداب زیارت بقیع؛ در سفرنامه‌های حج قاجاری

این پژوهش با هدف بررسی دقیق آداب و رسوم زیارت بقیع در دوره قاجاریه، به ویژه ادعیه و زیارتنامه‌های خوانده شده در این زیارت، به سراغ سفرنامه‌نویسان این دوره رفته است. با تحلیل عمیق محتوا و توصیف دقیق اطلاعات موجود در سفرنامه‌ها، تلاش شده است تا تصویری جامع از آداب زیارت و ادعیه خاص مرتبط با هر بخش از بقیع در آن دوره ارائه شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که زیارت بقیع در دوره قاجاریه، علاوه بر جنبه‌های مذهبی، دارای ابعاد اجتماعی و فرهنگی نیز بوده است. زائران با نیات مختلف و با رعایت آدابی خاص، از جمله خواندن ادعیه و زیارتنامه‌های مشخص، به این مکان مقدس سفر می‌کردند. این پژوهش با بررسی تطبیقی آداب زیارت و ادعیه در دوره‌های مختلف و مقایسه آن با سایر اماکن مقدس، به دنبال شناخت بهتر تحولات تاریخی و فرهنگی در حوزه زیارت و همچنین تأثیر ادعیه بر معنویت زائران است. در نهایت، این پژوهش می‌تواند به عنوان منبعی ارزشمند برای پژوهشگران، علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ شیعه و همچنین افرادی که به دنبال شناخت بیشتر ادعیه و زیارتنامه‌های مرتبط با بقیع هستند، مورد استفاده قرار گیرد.